మెదడు క్యాన్సర్ – లక్షణాలు, కారణాలు, రకాలు, సమస్యలు, చికిత్స & నివారణ

భారతదేశంలో మెదడు క్యాన్సర్ గణాంకాలు

మెదడు క్యాన్సర్, తరచుగా మెదడు కణితి అని పిలుస్తారు, ఇది మెదడులో కణాల అసాధారణ పెరుగుదల కారణంగా ఏర్పడుతుంది. ఈ కణితులు నిరపాయమైనవి (క్యాన్సర్ కానివి) లేదా ప్రాణాంతకమైనవి (క్యాన్సర్ కలిగినవు) కావచ్చు. మెదడు క్యాన్సర్లు (సాధారణంగా ప్రాణాంతకమైనవి) క్రింద తెలిపిన రెండు వర్గాల్లో విభజించబడతాయి:

ప్రాథమిక మెదడు క్యాన్సర్

ద్వితీయ మెదడు క్యాన్సర్ (మెటాస్టాటిక్)

మెదడు క్యాన్సర్ లక్షణాలు మెదడులోని కణితి యొక్క స్థానం మరియు పరిమాణాన్ని బట్టి మారవచ్చు. క్రింది వాటిలో కొన్ని ప్రధాన మెదడు క్యాన్సర్ లక్షణాలు:

• తలనొప్పి – మెదడు క్యాన్సర్‌లో అత్యంత సాధారణ లక్షణం తలనొప్పి. ఇది సాధారణ తలనొప్పి కంటే భిన్నంగా ఉంటుంది - ఉదయం లేచినప్పుడు ఎక్కువగా ఉంటుంది, కాలక్రమేణా తీవ్రత పెరుగుతుంది, సాధారణ నొప్పి మందులతో తగ్గదు. రాత్రి నిద్రలో తలనొప్పితో లేవడం, దగ్గుతో లేదా వంగినప్పుడు నొప్పి పెరగడం ముఖ్యమైన హెచ్చరిక సంకేతాలు.

• వాంతులు మరియు మైకం – ముఖ్యంగా ఉదయం పూట ఎక్కువగా వాంతులు మరియు మైకం కనిపిస్తాయి. ఆహారం తీసుకున్న తర్వాత కాకుండా, ఖాళీ కడుపుతోనే వాంతులు రావడం హెచ్చరిక సంకేతం. ఇది మెదడులో పెరిగిన ఒత్తిడి వల్ల జరుగుతుంది.

• మూర్ఛలు – అకస్మాత్తుగా మూర్ఛ దాడులు రావడం, ముఖ్యంగా మొదటిసారి వయోజనులలో కనిపిస్తే తప్పనిసరిగా వైద్య పరీక్ష అవసరం. మూర్ఛ దాడులు శరీరం మొత్తాన్ని లేదా ఒక భాగాన్ని మాత్రమే ప్రభావితం చేయవచ్చు.

• చూపు సమస్యలు – అస్పష్టమైన చూపు, డబుల్ విజన్, పరిధీయ దృష్టి కోల్పోవడం, కంటి కదలికల సమస్యలు తరచుగా కనిపిస్తాయి. కొన్ని సందర్భాల్లో అకస్మాత్తుగా చూపు పోవడం కూడా సంభవం.

• సమతుల్యత మరియు కోఆర్డినేషన్ సమస్యలు – నడవడంలో అస్థిరత, తరచుగా పడిపోవడం, వస్తువులను పట్టుకోవడంలో ఇబ్బంది, బటన్లు వేయడం లేదా రాయడం వంటి సూక్ష్మ పనులు చేయలేకపోవడం కనిపిస్తుంది.

ఇతర లక్షణాలు

• వినికిడి సమస్యలు
• జ్ఞాపకశక్తి సమస్యలు
• మాట్లాడటంలో ఇబ్బందులు
• మింగడంలో ఇబ్బంది
• కంటి కదలికల్లో సమస్యలు
• హార్మోన్ల అసమతుల్యత
• మూత్రపిండ నియంత్రణ కోల్పోవడం
  

• రేడియేషన్ ఎక్స్పోజర్: చిన్నతనంలో తల లేదా మెడకు రేడియేషన్ థెరపీ తీసుకోవడం, అణు కేంద్రాల సమీపంలో నివసించడం.

•  జన్యు మరియు కుటుంబ చరిత్ర: న్యూరోఫైబ్రోమాటోసిస్ (NF1, NF2), వాన్ హిప్పెల్-లిండౌ, లి-ఫ్రౌమెని, టర్కాట్, గోర్లిన్, ట్యూబరస్ స్క్లెరోసిస్ వంటి జన్యు రుగ్మతలు.

•  వయస్సు: పిల్లల్లో మెడుల్లోబ్లాస్టోమా, వృద్ధుల్లో గ్లియోబ్లాస్టోమా ఎక్కువగా కనిపిస్తుంది.

•  లింగం: పురుషుల్లో గ్లియోమాస్, స్త్రీల్లో మెనింజియోమా ఎక్కువగా ఉంటుంది.

•  రోగనిరోధక వ్యవస్థ బలహీనత: HIV/AIDS లేదా అవయవ మార్పిడి తర్వాత ఇమ్యునోసప్రెసివ్ మందులు.

• రసాయన ఎక్స్పోజర్: వినైల్ క్లోరైడ్, పెస్టిసైడ్లు, ఫార్మాల్డిహైడ్ వంటి రసాయనాలకు దీర్ఘకాల బహిర్గతం.

• ఇతర అంశాలు: మొబైల్ ఫోన్ దీర్ఘకాల వినియోగం, రసాయన లేదా ఎలక్ట్రికల్ వృత్తులు, తల గాయాలు.

ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి, సురక్షిత పర్యావరణం మరియు క్రమానుగత ఆరోగ్య పరీక్షలు ప్రమాదాన్ని తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి.

మెదడు క్యాన్సర్ నాడీ మరియు వైద్య సంబంధిత సమస్యలను కలిగిస్తుంది. మెదడు క్యాన్సర్‌ల ముందస్తు నిర్ధారణ మరియు చికిత్స సమస్యలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి. మెదడు క్యాన్సర్ రోగులలో కనిపించే కొన్ని సమస్యలు:

మెదడు ఫంక్షన్ దెబ్బతినడం:  ట్యూమర్ మెదడు కణజాలంపై ఒత్తిడి చేయడం, నరాల కనెక్షన్లను అడ్డుకోవడం, రక్త ప్రవాహాన్ని పరిమితం చేయడం వల్ల మెదడు సాధారణంగా పనిచేయలేకపోతుంది. ఇది ఆలోచన ప్రక్రియలు, భావోద్వేగ నియంత్రణ, నిర్ణయం తీసుకోవడం వంటి ఉన్నత మానసిక కార్యకలాపాలను ప్రభావితం చేస్తుంది.

మాట్లాడటం మరియు భాషా సమస్యలు:  బ్రోకా ప్రాంతం (మాట్లాడే సామర్థ్యం) లేదా వెర్నికే ప్రాంతం (అర్థం చేసుకోవడం) ప్రభావితమైతే, రోగులు మాట్లాడలేకపోవచ్చు, అర్థం చేసుకోలేకపోవచ్చు లేదా తప్పు పదాలు ఉపయోగించవచ్చు. చదవడం, రాయడం కూడా ప్రభావితం అవుతాయి. ఇది రోగులకు మరియు కుటుంబాలకు చాలా బాధాకరం.

చూపు సమస్యలు:  ఆప్టిక్ నర్వ్ లేదా దృశ్య ప్రాంతాలు ప్రభావితమైతే పూర్తిగా లేదా పాక్షికంగా చూపు కోల్పోవచ్చు. డబుల్ విజన్, దృష్టి క్షేత్రాల్లో లోపాలు, కంటి కదలిక సమస్యలు రోగులు స్వతంత్రంగా జీవించడాన్ని కష్టతరం చేస్తాయి. డ్రైవింగ్, చదవడం వంటి రోజువారీ కార్యకలాపాలు అసాధ్యం అవుతాయి.

కదలిక మరియు సమన్వయ సమస్యలు:  మోటార్ కార్టెక్స్ లేదా సెరెబెల్లమ్ ప్రభావితమైతే, శరీరం బలహీనత, పక్షవాధం, సమతుల్యత కోల్పోవడం, సమన్వయ లోపం వస్తాయి. నడవడం, నిలబడటం, వస్తువులను పట్టుకోవడం కష్టం అవుతుంది. రోగులు వీల్‌చైర్‌పై ఆధారపడవలసి రావచ్చు, రోజువారీ పనులకు సహాయం అవసరం.

జ్ఞాపకశక్తి మరియు ఆలోచన సమస్యలు:  టెంపరల్ లోబ్ లేదా హిప్పోకాంపస్ ప్రభావితమైతే జ్ఞాపకశక్తి తీవ్రంగా దెబ్బతింటుంది. కొత్త విషయాలు నేర్చుకోలేకపోవడం, గత జ్ఞాపకాలు మరచిపోవడం, గందరగోళం, దిక్కుతోచని స్థితి వస్తాయి. రోగులు తమ ప్రియమైన వ్యక్తులను కూడా గుర్తించలేకపోవచ్చు.

మూర్ఛలు:  మెదడులో అసాధారణ విద్యుత్ కార్యకలాపాల వల్ల మూర్ఛలు వస్తాయి. ఇవి తేలికపాటి (కొన్ని సెకన్ల చైతన్య క్షీణత) నుండి తీవ్రమైనవి (శరీరం మొత్తం కదలికలు, స్పృహ కోల్పోవడం) వరకు ఉంటాయి. మూర్ఛలు గాయాలు, ప్రమాదాలకు దారితీయవచ్చు.

భావోద్వేగ మరియు వ్యక్తిత్వ మార్పులు:  ఫ్రంటల్ లోబ్ ప్రభావితమైతే వ్యక్తిత్వంలో గణనీయమైన మార్పులు వస్తాయి - చిరాకు, దూకుడు, అసమంజస ప్రవర్తన, భావోద్వేగ అస్థిరత, నిరాశ, ఆందోళన. రోగులు తమ ప్రియమైన వ్యక్తులకు "వేరే వ్యక్తి"గా కనిపించవచ్చు. సామాజిక నియమాలను అర్థం చేసుకోలేకపోవడం, అనుచితంగా ప్రవర్తించడం కూడా సంభవం.

హార్మోన్ అసమతుల్యత:  పిట్యూటరీ గ్రంథి ప్రభావితమైతే హార్మోన్ ఉత్పత్తి దెబ్బతింటుంది. ఇది థైరాయిడ్ సమస్యలు, వృద్ధి హార్మోన్ లోపం, లైంగిక హార్మోన్ సమస్యలు, మధుమేహం వంటి అనేక ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తుంది.

జీవన నాణ్యత తగ్గడం:  మెదడు క్యాన్సర్ మరియు దాని చికిత్స రోగుల జీవన నాణ్యతను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తాయి. స్వతంత్రత కోల్పోవడం, రోజువారీ పనులకు ఇతరులపై ఆధారపడటం, వృత్తిపరమైన జీవితం ముగించవలసి రావడం, సామాజిక ఒంటరితనం వంటివి మానసికంగా చాలా కష్టం.